Namaz İbadeti ve Detayları

YÜCE ALLAH EVRENİN YEGÂNE MABUDU OLARAK, KULLUĞUN ŞEKİLSEL BOYUTTAKİ İBADET USULLERİNİ DE DOĞAL OLARAK KENDİSİ TAYİN VE TESBİT ETMİŞTİR. NAMAZ İBADETİ DE BUNLARDAN BİRİSİDİR Kİ HZ. MUHAMMET(A.S), ALLAH’IN KOORDİNATLARINI BELİRLEDİĞİ BU İBADETİ UYGULAMALARI İLE SOMUT HALE GETİREREK BİR ANLAMDA ÖRNEKLİK MİSYONU İCRA ETMİŞTİR. YOKSA VAHİYDEN BAĞIMSIZ BİR İBADET İHDAS ETMEK HERŞEYDEN ÖNCE ALLAH’IN YETKİLERİNE MÜDAHELE ANLAMINA GELECEĞİ GİBİ TEVHİD İLKESİNİ DE ZEDELER. İŞTE BEN BU ÇALIŞMAMDA NAMAZ İBADETİNİN VAHİY KAYNAKLARINI SİZLERE SUNMAYA ÇALIŞTIM.

Esteîzü Billâh;

“Allah: «İşte bu doğrudur. Ben gerçeği söylüyorum.”  Sâd 38/84

“De ki: “Ben, buna karşı sizden bir ücret istemiyorum ve (kendiliğinden) bir yükümlülük getirenlerden de değilim.” Sâd 38/86

“Bu Kur’ân sadece âlemlere bir öğüttür.” Sâd 38/87

“Onun verdiği haberin doğruluğunu bir zaman sonra çok iyi öğreneceksiniz.” Sâd 38/88

= İSLÂM =

 NEBİLERİN ORTAK MESAJIDIR

Kur’an’a sımsıkı bağlı kalmak: 3/102, 103

Nebilere vahyedilen, dinin temel ilkeleri anlamında aynıdır:

Nisa: 4/125, 163, Enam 6/161, Yunus 10/37, Nahl 16/123, Enbiya 21/25, Fussılet 41/43

Bütün nebilerin mesajı aynı olup, nebiler/rasuller arasında ayırım yapılmaz: 2/136, 252, 285, 3/144, 4/150, 34/44 (bu ayete olumsuzluk manası veriliyor, doğru değil),  

Din/İslâm, Allah katında tekdir.1 Dinin  kitabı Kur’an da apaçıktır2. Allah tarafından açıklanmış, detaylandırılmış ve tafsilatlı hale getirilmiştir3, kolaylaştırılmış4, anlaşılır5, kolay hale getirilmiş6 olup ondan sorumluyuz7.

Allah’tan başkasına KUL olmayasınız diye8.  Ne kadar az öğüt alıyorsunuz9!

1- 3/19, 85, 30/30, 98/5

2- 2/99, 118, 159, 4/174, 5/15, 6/55, 10/15, 15/1, 16/89, 18/54, 19/73, 22/16, 77, 24/1, 34, 46, 26/2, 27/1, 29/49, 34/43, 36/69, 41/44,  44/58, 45/17, 25, 46/7, 57/9, 58/5

3- 6/114, 126, 10/37, 11/1, 18/54, 41/44, 43/3

4- 19/97, 44/58, 54/17, 22, 32, 40,  80/20, 87/8, 9, 92/5-7,

5- 7/27,28, 12/2, 14/10, 35/104,

6- 19/97, 44/58

7- 43/44

8-  Hûd 11/2, 12/40, 17/23, 41/14, 46/21

9- A’râf 7/3, 57,  10/3, 11/24, 30, 16/17, 90, 23/85, 24/1, 27, 27/62, 37/155, 45/23, 51/49, 56/62, 69/42

KUR’AN’DA NAMAZ

“Sonra bunların ardından salatı zayi eden/dini sorumluluğu getirmeyen/namazı kılmayan ve nefislerine uyan bir nesil geldi. Bunlar, elbette cehennem çukuruna atılacaklardır.” Meryem 19/59 (1-63)

NAMAZ KILMAYI EMREDEN (MUHKEM) ÂYETLER

2/3, 43, 110, 177, 238, 277, 4/162, 5/55, 58, 6/72, 92, 7/170,  8/3, 9/5, 11, 18, 71, 13/22, 14/31, 17/78, 20/14, 132, 22/35, 41, 78, 24/37, 56, 24/37,56, 27/3, 29/45, 30/31, 31/4,17, 33/33, 35/18, 29, 42/38, 58/13, 62/10, 70/15 (Fesallâ), 22,  73/20, 98/5

NAMAZIN DETAYLARIYLA (MÜTEŞABİH)  İLGİLİ AYETLER

Önceki Nebilerde Namaz:

2/43, 83, 125, 3/39, 5/12,  7/170, 10/87, 11/87, 14/37, 40, 19/31, 54-55, 59, 20/14, 21/73, 22/26, 78, 31/17, 87/14-19, 98/4-5

Namaz vakitleri: 2/238, 4/103, 11/114, 17/78, 79, 24/58, 59, 20/130, 30/17, 18, 33/41, 42, 50/39, 52/49, 74/20

NAMAZIN ÇEŞİTLERİ

Namaz (Farz namazlar) günün iki bölümünde kılınır:

1.      Gündüz bölümü: 11/114, İsra 17/78

2.      Gece bölümü: 11/114, İsra 17/78

3.   Güneş doğraken, batarken ve tepedeyken namaz KILMAMAK (Kerahat vakti): 6/78, 17/78, 20/130, 21/33, 25/45, 27/24, 31/29, 36/38, 41/37, 50/39

a-      Günün ilk namazı: Öğle, 11/114, 17/78

b-     İkindi namazı: Öğle,11/114, 17/78, 24/58,59

c-      Akşam:2/238, 11/114, 17/78

d-     Yatsı:11/114, 17/78, 24/58,59

(Yatsı namazının bitimi, şuan uygulandığı şekilde ve ilmihal kitaplarında yazıldığı gibi sabah namazına kadar değil, gece karanlığının çöktüğü ana kadardır. Yani batı ufkunda gündüze dair alametin kaybolması (göğün her tarafının aynı hale gelmesi). Şu anki Türkiye için yatsı ezanının okunduğu sıralarda YATSI NAMAZI çıkmış oluyor. Güneş batımında itibaren 90 dk. civarında yatsı namazı çıkmış oluyor. Bunun yarısı AKŞAM NAMAZI vakti, yarısı da YATSI NAMAZI vaktidir. Hud 11/114 de gecenin gündüze yakın kısmı deniliyor. Batı ufkunda gündüze dair alametlerin sürdüğü müddetçe demektir. Bu alametlerin kaybolmasıyla namaz vakti çıkmış olur.)

e-      Sabah:  11/114, 17/78, 24/58,59

(Sabah namazının vakti güneş doğumuna 45.dk (civarında) kala başlar, güneş doğumuyla biter. İsra 17/78 e göre ortalığın seçilir hale gelmesi süresince sabah vakti namazı süresidir. SABAH VAKTİ İLE AKŞAM NAMAZI VAKTİ, BİRBİRLERİNİN SİMETRİĞİDİR. http://www.suleymaniyetakvimi.com/)

f-       Cuma namazı: 62/9, 17/78

g-      Orta namaz(Akşam namazı): 2/238 (Orta namaz ikindi gösteriliyor. Bu doğru değil. Günün ilk namazı öğle (isra 17/78) olduğuna göre, orta namaz akşam olur. Beş parmağın ortada olanı gibi)

h-     Cenaze namazı: 9/84

i-        Teheccüt namazı (nafile):17/79, 24/58,59

j-     Bayram namazı:108/2 (Ziyade tekbirleri 2/185, 22/37 (Litükebbiru’llâhe alê mê hedêküm; ramazan ayıyla bağlantılı, kurbanla bağlantılı). 

k-        Korku halinde/olağan dışılıklarda binek üzerinde veya olduğumuz hal üzeri (yatağa bağlılık, amaliyathanede olunduğu… gibi) namaz kılmak: 2/238, 239

l-        Seferde namaz kılmak:2/238-239, 4/101-103

m-   Cenaze namazı:

Kafir olarak ölenin cenaze namazı kılınmaz ve dua da edilmez:2/124, 9/80, 84, 11/45, 56

Allah’ın ayetlerini bildiği halde görmezlikten gelen (kafirin) bir kişinin cenaze namazının kılınmayacağı:9/84

***************

İhtiyaç halinde “cem” (birleştirme) yapılabilir namazlar: 11/114, İsra 17/78(Öğle-ikindi, Akşam- yatsı)

Namaza çağrı: 5/58,  62/9

Abdest;Abdest, gusül, teyemmüm, abdesti bozan şeyler: 4/43, 5/6

Zaruri hallerde namaz abdesti için kolaylık: 4/43, 5/6

Maddi pislikler: 74/4

Giyinme:7/20, 26 31, 24/30, 31, 60,  33/59

Kıble:2/115, 141, 143-145, 149, 150

Niyet:2/284, 3/29

Tekbir (Namaza başlama tekbiri):17/110, 111, 22/37, 56/96, 74/3, 87/1, 15

Kıyam:2/238, 3/43, 191,  4/103, 9/112, 22/26, 25/64, 26/217-219, 39/9

Kıraat: 17/110, 29/45, 73/20

Ruku:2/43, 125, 3/43, 5/55, 9/112, 22/26,77, 38/24, 48/29, 77/48

Secde:2/125, 3/43, 113, 191,  4/102, 103, 7/120, 206, 9/112, 12/100, 13/15, 15/98, 17/7, 19/58, 20/70, 22/18, 26, 77, 25/60, 64,  26/217-219, 27/24, 25, 32/15, 38/24, 39/9, 41/37, 48/29, 53/62, 68/42-43, , 76/26, 84/21, 96/19

Tahıyyat:4/103

Rekat sayısı:4/102

Namazların en az iki rekat oması (Cemaatle kılınan mevzide (savaş esnasında) kılınan (korku) namaz/ın/da cemaat hariç. Cemaatin birer rekat kılması yeterli):4/102 

NAMAZ TESBİHLERİ

Namaza başlama tekbiri: 74/3, 87/15

Kıyama kalkış, ruku ve secde tesbihleri (Rükunlerin içeriği):7/206, 9/112, 10/10, 15/98, 17/111, 20/130, 26/220, 30/17, 32/15, 50/40, 52/48

Namazın rükunlarında ara tekbirleri:37/3, 74/3, 87/15

Rukudan sonra kıyamda beklemede tesbih:15/98

Rukuda tesbih:56/96

Secdede tesbih, dua: 87/1, 50/40

Namazdan sonra tesbih ve dua: 2/45, 153, 9/112

NAMAZ KILMA FORMÜLÜ

Mü’minlerin Muhammet A.S.’a¹, O’nun ise rasullere ortak vahyolunana ve tatbikatına itaat etmesi/uyması: 3/43, 6/90, 22/26

1-3/31, 32, 132, 4/59, 64, 4/80, 5/92, 8/20-21, 24/54, 46, 47/ 33

Namazı kılma formülü. Namaz bu formülle öğrenilir, namaz kılanlarla beraber kılın emri. Bunu da herkes bilir, ümmetin “fiili tatbikatı”: 2/43, 3/43, 4/103, 22/77.

Ayrıca Allah’ın son nebisi Mekke’de “Beytullah’ta” namazını kılmış ve “Kuba’da” ve “Medine” de ilk iş olarak “Mescid” olarak yaptırmış ve müslümanlar cemaat olarak gerek mescitlerde ve gerekse arazide namazlarını (bayram namazlarında olduğu gibi)  kıla gelmişlerdir.

Her nebide “namaz emri ve beraber de kılın” uygulamazı/tatbikatı:2/125, 3/43

NAMAZLA İLGİLİ TUTUMLARIMIZ

Cemaatle namaz kılmak:2/43, 3/43, 4/102, 62/9, 5/58, 48/29, 7/29, 31, 9/18

Namazda (cemaatle) safın durumu: 37/1

Binek üzerinde namaz:2/238-239

Her şart altında namazın kılınışı:2/238, 239, 4/101-103

Seferde namazı kısaltmak:4/103

Namaz ertelenmez, kazaya bırakılmaz:24/37, 239, 4/103

Namazı Allah’ın gösterdiği istikamete yönelerek kılmak: 2/115, 144, 145, 149, 15041/37

Namazda Allah’a kıyamdadırlar/saygıdadırlar (haşyet): 2/255,13/21, 17/57, 25/65, 76/7, 78/38

Namazda ne söylediğini bilmek, huşu içinde ve sadece Allah’a yönelme:3/43, 4/43, 23/2, 29/45, 72/18

Namazda sesin durumu:17/110

Allah’a ulaşacak olan takva (ibadet/salih amel): 2/197, 7/26, 9/108, 109,  22/32, 37, 48/26, 74/56

Namaza içtenlikle yönelmek: 7/29, 14/40, 38/84-88, 39/2, 11

Namazda/İbadette/duada sadece Allah’a yönelmek (…şunların şunların yüzü suyu hürmetine dememek): 2/238, 7/29, 17/67-69, 83, 17/110, 22/66, 23/78-80, 72/18

 Namazın; zikir (15/9)  için, Kur’an’la canlı kalmak için kılınması: 4/103, 13/28, 20/14, 36/11

Huşu içinde namaz:2/238, 23/2

Namaz/ibadet mü’minin ayrılmaz parçasıdır:2/2, 110, 177, 277, 5/55, 9/18, 71, 112, 13/22, 14/31, 22/35, 41, 24/37, 56, 27/3, 30/31, 31/1-4, 17, 35/18, 35/18, 29, 36/11, 42/38, 79/45

Namazda dua:17/110, 10/10, 20/14, 73/14

Her zaman Allah’ı tesbih ve Allah’a dua: 20/130, 30/17, 32/16, 50/39, 40, 51/18, 52/49

Aracılarla dua, Müşrikliktir: 6/63, 64, 10/12, 16/51-57, 83, 29/65, 29/65-68, 30/33-36, 39/8, 43/9-15, 43/84-89, 80/17-23

İstikamet üzere ve doğruyu bulmanın şartı: 29/69

Namazla (salatla) Allah’tan yardım istemek:2/45, 153

Namazda devamlılık/süreklilik:6/92 (salat), 19/31, 23/9, 30/31, 70/22-24 (Salat), 34

Namazsızlık:74/43, 75/31

Namazda ve namazla ne yaptığımızı bilmek:4/43

Namaza (salat) engel olmak:5/58, 91,  96/9-19

Müşriklerin ibadeti (salatı): 8/35

Namazın/ibadetin yüklediği sorumluluktan uzak kalma: 107/1-5

Namazı aileye emretmek/tavsiye temek: 9/71, 19/55, 20/132, 22/41, 31/17

İnanmaya veya ibadetlere kişiler zorlamamak: 2/256

Namazı (salatı) terk kafirlik alametidir: 19/59, 74/43

Hiçbir şey namaz kılmaya engel değildir: 4/102, 24/37

Namazda, ibadetlerde samimiyet: 6/162, 32/16, 35/18

Sadece aracısız Allah’a ibadet:6/162, 72/18-23

Namaz, alış verişten hayırlı bedeni (bedeni, mali, hem bedeni hemde mali ibadetler içinde) bir ibadettir:62/9

Hayatımızı namaz ibadetinin içine sıkıştırmamak:62/10, 73/20

Namazı isteksiz kılmamak:4/77, 142, 9/54, 9/54

Namaz ve münafıklık ilişkisi: Mâun suresi, 4/142, 5/53, 9/54, 107/1-6

Namazı (E’s-Salâtü) terk etmek: 19/59

Namaz kötülüklerden korur:11/114, 29/45, 30/31, 33/33

Namaza devam/süreklilik (15/99) için, kendimiz ve neslimiz için Allah’a duada bulunmak: 14/40

Namaz ile Allah’tan yardım istemek: 2/45(E’s-Salâtü), 152, 153 (E’s-Salâtü)

Namaz kılarken yanımızda bulunan değerli şeylerin üzerimizde veya yakınımızda bulunması:4/102

MESCİDLER

Mescidler sadece Allah’a kulluk/ibadet yerleridir: 7/29, 22/66, 24/36, 72/18, 20-23

Namaz kılınan yer, mescid:2/114, 125, 3/39, 7/29, 9/17, 18, 24/36, 72/18

Mescid’i-Haram: 2/150, 191, 217, 5/2, 8/34, 9/7, 19, 28, 108, 17/1, 22/25, 48/25, 27

Mescid’i-Aksa: 17/1

Mescitlerin şirk anlayışından uzak tutulmaları: 9/108

Münafıkların mescidi:9/107-110

******************

Allah’ın koyduğu hudutlar/sınırlar dışına çıkarak nankörlük etmemek (şirke düşmemek):2/152, 14/7, 16/84, 112, 22/38, 27/40, 31/12, 33/34, 39/7

Allah’ın koyduğu ölçülere sımsıkı bağlı kalma: 2/211, 14/28, 29, 80/12-23, 24-42

Allah’ın koyduğu ölçülerden sapma ve tevbe:  9/74

*************************

İnsan ister Allan’ın yoluna girer, ister girmez. İster aracılar edinir, ister edinmez. Tercih kendine, değerlendirmek (Kur’an ölçülerinde 43/44) Allah’a aittir: 27/40, 39/7, 76/3

NOT: Kur’an’ın doğru anlaşılmasında önemli kavramlardan birisi; “NEBİ-NÜBÜVVET, RASUL-RİSALET” kavramlarıdır. “Nebi-Nübüvvet” ünvan,  “Rasul-Risalet” görevle, görev alanıyla ilgilidir. Kur’an’ın pratik alana uygulanması ancak RASUL’ÜN örnekliğiyle mümkün olur. Nebi/Nebiler “Rasul olarak ise” Allah’ın yönlendirmesi ve koruması altındadırlar. İşte Kur’an’da yer alan namazla ilgili tüm detayların uygulaması RASUL’ÜN pratiğindedir. Bu anlamda NEBİ’NİN Kur’an’da dayanağı olmayan bir şeyi ibadetin içine katması ve bize de böyle yapın demesi düşünülemez.

DİN ÖĞRETİMİNDE bu dikkatten kaçmakta, NEBİ DİNDE ŞARİ’ konumuna yükseltilerek, “dinin ortağı” haline getirilmektedir. Bu Allah’ın RUBİYYET, İLAHLIK alanına müdehale anlamına gelmektedir. Allah’ın vahyi noksansız, ekmel olan (5/3) ve MÜMİN KULLARINA yeterli tek kaynaktır (29/51). Kaynak sayılarını çoğaltmak dini anlamda “hatti” aşmaktır. Bundan tevbe edilmeli ve bu yanlışlıktan hemen dönülmelidir.

Savaş ÖREN
Niğde Kur’ân Evi Derneği Başkanı